Lang geleden, toen men nog sterk geloofde in sprookjes, sages en mythes, werd het leven in grote mate bepaald door bijgeloof. Dit werd niet beperkt tot het leven op land. Toen Nederland een sterke maritieme economie begon te ontwikkelen, verspreidde het bijgeloof zich ook naar de wateren.. én spookschepen! De tragedie die gepaard ging met het vergaan van schepen, zij het door muiterij, piraterij of door bijvoorbeeld zware stormen, ging vaak een eigen leven leiden.
Spoken op zee
Als een schip verging op zee en de golven haar en de bemanning volledig hadden opgeslokt, ging het verhaal de rondte dat de ziel van het schip op zee bleef rondspoken. Verschijningen van schepen die al lang en breed gezonken waren, werden vaak gemeld door mensen die met eigen boot de zee op gingen of door vissers die aan het werk waren. Het schip liet zich plotseling zien aan de ene kant van de horizon, om vervolgens aan de andere kant weer te verdwijnen.
Tegenwoordig zijn we het gros van deze verhalen vergeten, maar een paar zijn in ons collectieve geheugen blijven hangen. Rare geluiden, een plots veranderende wind of vreemde verschijningen aan de horizon, ze blijven nog altijd tot de verbeelding spreken..
De Vliegende Hollander
Het bekendste spookschip van Nederland is natuurlijk De Vliegende Hollander, dat in 1676 verging. Velen geloven dat het schip vertrokken is uit de haven van Terneuzen en je vindt hier ook nog steeds een monument, een stichting De Vliegende Hollander en een handvol mensen dat zich verkleedt als de gedoemde kapitein.
Volgens de legende zal het schip voor eeuwig blijven rondspoken met bloedrode zeilen rond de wateren van Kaap de Goede Hoop. Het verhaal begon zoals zovelen: de kapitein Willem van der Decken ging tegen het advies van zijn vrouw in en zette zeil naar Oost-Indië om zo snel mogelijk Batavia te kunnen bereiken. Eenmaal aangekomen in het zuidelijkste punt van Afrika, probeerde de kapitein de razende storm te passeren. Zijn bemanning sputterde tegen en smeekte hem om te keren naar de Tafelbaai. De kapitein zag zwart voor de ogen van woede en duwde de stuurman overboord, al schreeuwende:
“God of de duivel, de Kaap vaar ik om, al moet ik varen tot het laatste oordeel!”
Volgens de legende raakte het schip op dat moment daadwerkelijk in macht van de duivel, die er voor zou zorgen dat de kapitein en zijn bemanning tot in de eeuwigheid gedoemd waren rond te varen op zee.
Later hebben enkele scheepslui naar eigen zeggen zelf meegemaakt dat er een sloep op hun schip afkwam met de vraag of ze post wilden meenemen om op de bus te doen. Wat blijkt? De geadresseerden zijn al jarenlang niet meer in leven..
Osschaert uit Oostende
Ook dichter bij huis doen er vreemde verhalen de rondte over spookschepen. Op de Noordzee zijn er bijvoorbeeld meerdere vreemde verschijningen waargenomen. Een van de legendes verhaalt over het schip de Osschaert dat gespot werd voor de haven van Oostende. De kapitein zou uit zijn op de grote lading goud dat het schip vervoerde! Hij stak het schip in brand gestoken zodat hij het goud voor zichzelf kon houden. Als straf moest hij tot in de eeuwigheid op een vlammend schip op zee blijven. Daarom zou je het brandende schip nog steeds aan de horizon kunnen zien verschijnen, met de kapitein nog aan boord.
Eurydice
Aan de Engelse kant van de Noordzee verging in 1878 de Eurydice bij het eiland Wight . Het schip is naar alle waarschijnlijkheid gezonken door een plots opkomende en verblindende storm. Slechts 2 van de 366 bemanningsleden overleefden de tragedie! Het verhaal gaat dat het schip zich af en toe laat zien aan de horizon om vervolgens plotseling weer uit zicht te verdwijnen. Ook rapporteerde men vreemde lichtjes in de mist te zien, wellicht de zielen van de vergane bemanning..
De MV Lyubov Orlova. Foto: Lilpop, Rau & Loewenstein / Wikicommons
Spookschepen in de 21e eeuw
Spookverhalen zijn overigens niet alleen van lang, lang geleden. Ook in de 21e eeuw komen er zo nu en dan verhalen naar boven over huidige rondwarende schepen! De MV Lyubov Orlova, cruiseschip voor expedities naar Antartica, bijvoorbeeld, zou in 2010 na 34 jaar trouwe dienst in Newfoundland ontmanteld worden. Dit ging echter volledig mis omdat niemand de kosten hiervoor wilde dragen. Op bizarre wijze raakte het schip daarom in het open water. In 2013 vaarde het spookschip rond op de Noord Atlantische Oceaan en daar zou het zijn vergaan. Maar begin 2014 verschenen berichten dat de MV Lyubov Orlova op koers lag naar de kust van Engeland! En nog vreemder, het schip zou vol zitten met kannibalistische ratten! Yikes!
Noord-Koreaanse spookschepen stranden in Japan. Bron: www.nrc.nl
179 spookschepen voor Japanse kust
“Geen overlevenden. Twaalf macabere vondsten, maar niemand mist een schip. Japan gaat uit van Noord-Koreaanse vissers”, kopte het NRC in december 2015. In 3 jaar tijd werden er voor de Japanse kust maar liefst 179 spookscheepjes aangetroffen, regelmatig met toegetakelde stoffelijke overschotten. Uit Noord-Korea was echter geen enkel bericht van vermiste schepen bekend. Een mysterie! Zijn het vissers die te ver op zee gingen, mislukte vluchtpogingen van wanhopige Noord-Koreanen of iets onverklaarbaars..
Ken jij ook een spookverhaal op zee? Laat het ons weten of praat mee op social!
Bronnen:
